NOS-proefjournaals in de taalles
door Marjan van den Berg
De NOS heeft bij een NT1-cursistengroep van docent Marjan van den Berg een pilot gedraaid om te onderzoeken of en hoe het journaal toegankelijk gemaakt kan worden voor iedereen. Marjan beschrijft de opzet en de uitvoering van het proefproject van de NOS. In tweede instantie laat ze ons zien hoe de cursisten – en niet onbelangrijk – zijzelf, deze pilot hebben ervaren. Al met al een positieve ervaring die hopelijk tot een mooi eindproduct leidt.
In februari en maart van dit jaar is er een NOS-proefproject geweest onder onze doelgroep. De NOS wil dat iedereen in ons land het nieuws kan volgen. Drie NOS-medewerkers van de afdeling productontwikkeling hebben zich daarom het afgelopen jaar verdiept in het bereiken van laaggeletterden. Daarmee bedoelen ze mensen die het reguliere journaal niet goed (genoeg) kunnen volgen. Ze hebben daarvoor eerst een onderzoek naar nieuwsbehoefte onder de doelgroep gedaan. Ook hebben ze gekeken naar verschillende productvormen. Toen ze dachten te weten hoe het nieuws in video overgebracht kon worden en dat het in de lessen een aanvullende waarde zou kunnen hebben, zochten ze contact met mensen die werkzaam zijn in het NT1-veld. Ze wilden hun ideeën namelijk in de praktijk testen onder verschillende groepen: NT1’ers, NT2’ers en gemengde groepen. Zo ook in mijn groep met alleen NT1’ers.
Van week 6 tot en met week 12 zijn ze hiermee in verschillende lessen aan de slag geweest om te kijken hoe dit idee bevalt bij henzelf, bij de docenten, maar vooral bij de cursisten. In deze weken hebben ze telkens op de woensdagen en donderdagen zes proefjournaals gemaakt van ongeveer 6 minuten. Vervolgens kregen de docenten de link naar de filmpjes toegestuurd plus een vragenlijst als lesmateriaal. Daar kon naar hartenlust aan gesleuteld worden. De video’s en de vragen leken op de filmpjes en bijbehorende opdrachten van Nieuwsbegrip, maar dan voor volwassenen.
De proefjournaals werden gelezen door Astrid Kersseboom. Zij gebruikte begrijpelijke woorden of legde moeilijke woorden uit. Ook sprak ze rustig en in korte zinnen. Waar ondertiteling nodig was, bleef deze kort. Of er werd gewerkt met nasynchronisatie.
Vijf keer waren de NOS-medewerkers online in de les aanwezig en één keer kwamen ze bij ons op school. Zij toonden de proefjournaals en vervolgens werd dat uitgebreid besproken. De cursisten werden niet gefilmd en mochten alles wat ze maar wilden vragen en zeggen over de journaals. Hier werd steeds goed naar geluisterd, waardoor de journaals steeds beter werden. Zo werden de achtergrond en de overgangen steeds rustiger en kwam er steeds betere visuele ondersteuning zoals kaarten van een land of gebied waarover het ging.
Mijn groep heeft de proefjournaals erg gewaardeerd. Vooral omdat die niet voor kinderen waren gemaakt, zoals Nieuwsbegrip of het NOS Jeugdjournaal, maar echt voor volwassenen.
De komende maanden gaan de medewerkers van de NOS hier verder mee aan het werk. Als alles goed gaat, komt er na de zomer (eind dit jaar?) nieuws voor iedereen. Als bekend is in welke vorm en hoe vaak, dan horen jullie ervan!
Tot zover de zakelijk beschrijving van het project.
Nu de persoonlijke kant:
Toen ik via via het verzoek kreeg om aan dit project mee te doen, was ik in eerste instantie zeer terughoudend. Ik zat maar te dubben: zal ik dat wel doen? Mijn groepje echte NT1’ers is al zo klein en de doelgroep is soms al zo moeilijk binnen te krijgen en te houden, zal zo’n project niet veel te bedreigend zijn? Straks worden ze kopschuw en komen ze niet meer naar de les!
Nou ja, dacht ik, eerst maar eens bellen om te informeren; dat kan geen kwaad. Gelukkig heb ik dat gedaan. De contactpersoon klonk meteen heel serieus. Ze hadden onderzoek gedaan, er werd niet gefilmd en de privacy werd gewaarborgd. Dus na een lang en goed telefoongesprek heb ik beloofd het aan de groep zelf te vragen. Tot mijn verbazing vonden ze het meteen goed en binnen de kortste keren ging het project van start en kon ik niet meer terug. Ik had er buikpijn van!
Bij de eerste keer dat de NOS-mensen aanwezig waren in onze (toen nog) online les, hebben we uitgebreid de tijd genomen om elkaar te leren kennen. Dat bracht rust en vertrouwen bij de cursisten, maar vooral ook bij mij!
In onze omgeving hoor ik regelmatig iemand zeggen: vaak ben je te bang! Dat is maar weer eens gebleken. Mijn cursisten konden met trots op het werk en thuis vertellen dat ze de NOS hielpen met een proef. Het project heeft niet afgeschrikt, maar werkte juiste positief op het zelfvertrouwen en indirect werd de taalles op een positieve manier genoemd. Wie heeft er hier nu het meest geleerd?!
Marjan van den Berg, docent Nederlands | NT1 | NT2, Alfa-college Hardenberg